Friday, January 24, 2014

نباید به مردم دروغ گفت

مقابله و کاهش آلودگی هوا راه حل های علمی، کار و تلاش بی وقفه همه دستگاهها و زمان مناسب می طلبد. راه حل های عاجلی مثل آنچه قبلا مطرح شده که آب پاشی می کنیم یا یونیزاسیون به کار می بریم یا وسایل عظیم حرکت دهنده هوا و ایجاد باد درست می کنیم و از این دست!!!! فایده ندارد و علمی و کاربردی نیست. 
این هفته در جلسه شورای شهر در پاسخ به سئوال یکی از خانم های نماینده شورا که گفت دو فرزندم بیمار هستند و باید چه کنم؟ پاسخ دادم اقدام عاجل فقط خروج از تهران است. 
اما خبر این گفت و گو به نحوی مطرح شد که برای بسیاری از دوستان ایجاد سئوال کرد؛ گویی راه حل کلی معضل، ترک تهران است. این روزها فرصتی نشد تا به این شبهه پاسخ دهم. تا اینکه امروز مطلبی دیدم که لینک آن اینجاست. دست نویسنده درد نکند. 
معتقدم نباید به مردم دروغ گفت. اگر چه تمام توان سازمان برای هماهنگی با دستگاههای مسئول برای بهبود کیفیت سوخت و استاندارد خودرو و ... به کار گرفته شده و انشاءالله به زودی نتایج آن بروز خواهد کرد، باز هم می گویم اگر در وضعیت اورژانسی قرار گرفته اید فعلا بهتر است تهران را ترک کنید.
یک خبر خوش هم از نتایج تلاش ها دارم و آن اینکه از دیروز در شهر اراک هم بنزین یورو 4 توزیع می شود که خبر کامل آن امروز در گفت و گو با آقای دکتر متصدی معاونت محیط زیست انسانی سازمان منتشر شده است.

هفته هوای پاک و نماز جمعه

قرار بود دیروز قبل از خطبه های نماز جمعه به مناسبت فرارسیدن هفته هوای پاک سخنرانی کنم که نشد. بنابراین متن سخنرانی ام را که به روزنامه ایران دادم اینجا می گذارم.
بسم الله الرحمن الرحیم. یسبح لله ما فی السماوات و ما فی الارض الملک القدوس العزیز الحکیم، هوالذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین. آنچه در آسمان ها و زمین است همواره تسبیح خدا می‏گویند، خداوندی که مالک و حاکم است و از هر عیب و نقصی مبرا و عزیز و حکیم است، او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت تا آیاتش را بر آنها بخواند و آنها را پاکیزه کند و کتاب و حکمت بیاموزد، هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند (آیات 1 و 2 سوره جمعه).
بسیار مناسب است که در تریبون های عبادی مانند نمازهای جمعه و جماعات فرصتی باشد تا نمازگزاران عزیز موضوعات مربوط به محیط زیست و کیفیت زندگی خود را از زبان مسئولین بشنوند.
همگان واقفیم که پیامبران الهی آمدند تا بگویند همه آنچه خلق شده و دارای حیات و زندگی است به خاطر  تسبیح گویی خداوند صاحب حرمت، قدر و منزلت ویژه ای هستند. ضمن تبریک میلاد مبارک رسول اکرم (ص)، پیامبر نور و رحمت و پیوند دهنده قلب های متکثر و جمع های پاره پاره و مشتت، باید به اندیشه الهی ایشان مبنی بر ارزش ذاتی تنوع در خلقت که سرمایه ای برای جوامع بشری است، اشاره کرد؛ تنوعی که تسبیح و تنزیه الهی می گوید و زندگی می آفریند.
به طور کلی مبنای اعتقادی ادیان الهی بر پاسداشت و حرمت طبیعت و خلقت استوار است و شریعت تلاش می کند آن را در رفتار و منش فردی، اجتماعی و انسانی پایه گذاری کند. پیامبران در آموزه های خود، همه مواهب طبیعی و انسانی را حرم امن الهی دانسته اند که باید از آلودگی های شرک و جهل و نفاق و فساد پاکسازی و اصلاح شوند. در منشور رفتاری و اخلاقی بشریت که پیامبران پایه گذاری کرده اند همان قدر که حیات انسان و صلح و برادری میان جوامع متکثر اهمیت دارد، طبیعت و سایر مخلوقات خداوند نیز حرمت داشته و صاحب حق هستند. این رویکرد را می توان به تفضیل در آیات متعدد قرآن کریم که به تسبیح مخلوقات متنوع و متکثر اشاره دارد، دید. در عین حال می بینیم درباره بی عدالتی، فساد و زیاده خواهی انسان ها می فرماید: و من اعرض عن ذکری فان له معیشه ضنکا، و هر کس از یاد من رویگردان شود زندگی تنگی (و سختی) خواهد داشت (آیه 124، سوره طه).
همچنین بهره کشی خارج از اعتدال را ظلمی بزرگ می شمارد و درباره عملکرد انسان بر روی زمین می فرماید: و اذا تولی سعی فی الارض لیفسد فیها و یهلک الحرث و النسل والله لایحب الفساد، و چون برگردد (یا ریاستی یابد) کوشش می کند در زمین فساد کند و کشت و نسل را نابود سازد و خداوند تبهکاری را دوست ندارد (آیه 205، سوره بقره).
قرآن کریم در واقع تاکید دارد که حکمروایی باید از فساد به دور باشد، چنانچه از قول ملکه سبا می فرماید: ان الملوک اذا دخلوا قریه افسدواها و جعل اعزه اهلها، پادشاهان چون به شهری دست یابند آن را تباه و عزیزانش را خوار می کنند (آیه 34، سوره نمل).
همین طور: ظهر الفساد و فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس، به سبب آنچه دست های مردم فراهم آورد فساد در خشکی و دریا نمودار شد تا بعضی از آنچه را که کرده اند به آنان بچشاند، باشد که بازگردند (آیه 41، سوره روم).
زمانی هم که حضرت یوسف از عزیز مصر خواست تا او را بر «خزائن زمین» بگمارد، می فرماید: انی حفیظ علیم، من نگهبان و محافظی دانا هستم (آیه 55، سوره یوسف).  این آیه به روشنی نشانگر همین دیدگاه است. قرآن کریم تاکید دارد که در سنن الهی تغییر و تبدیلی نیست و قوانین حاکم بر طبیعت و محیط زیست تغییر ناپذیر است و اگر به این قوانین عمل نشود فساد زمین را در بر می گیرد. این سنن البته بر پایه میزان و قسط عمل کرده و بی توجهی به آن زندگی بشر را بر روی زمین نابود خواهد کرد. چنانچه خلقت آسمان بر این اساس استوار است: و السماء رفعها و وضع المیزان ...، و آسمان را برافراشت و ترازو را گذاشت، تا مبادا از اندازه درگذرید، و وزن را به انصاف بر پا دارید و در سنجش مکاهید، و زمین را برای مردم نهاد، و در آن میوه ها و نخل ها با خوشه های غلاف دار، و دانه های پوست دار و گیاهان خوشبوست، پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را منکرید (آیات 7 تا 13 سوره الرحمن).
اما مهم آنست که از این توصیه های الهی در قرآن کریم و احادیث چگونه پاسداری شده است؟ چه میزان اعتدال را رعایت کرده ایم؟ چقدر حرمت حیات نگه داشته ایم؟ چقدر با زیاده روی، ظلم و تبعیض مقابله کرده ایم؟
انسان هر چه کرده است را در شرایط کنونی که طبیعت رو به زوال رفته، به چشم می بیند. ما امروز به واسطه سوء تدبیرها، تصمیم گیری های غیرعالمانه و فقدان مدیریت جامع با مشکلات فراوانی مواجهیم و در بحث محیط زیست در سال های اخیر با وضعیت بدتری روبرو شده ایم، در حالی که زندگی در شهرها باید با کیفیت مطلوب سلامت و نشاط برای کار و تفریح و عبادت همراه باشد تا انسان بتواند زندگی مومنانه را در شهری آرمانی تجربه کند. برای این مهم باید هم از مسئولین شهرهای بزرگ و کوچک و هم از آحاد جامعه خواست تا برای حرمت محیط زیست و طبیعت گام هایی بردارند.
کارشناسان معتقدند که تهران از سال 1375 به جهت تراکم جمعیتی و فعالیت اقتصادی، مرز توان تحمل طبیعی یا ظرفیت زیستی خود را رد کرده است و هر چه ساخت و ساز جدید، توسعه جمعیتی و فعالیت انسانی و اقتصادی در آن رخ دهد بهره کشی و فشار خارج از حد به منابع آب، خاک و هوای این شهر است. در واقع آنچه امروز به عنوان آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و به ویژه تهران شاهدیم و آسیب های زیادی که از جنبه سلامتی و اقتصاد به شهرها و شهروندان وارد می کند از مصادیق بی توجهی به اعتدال و میزان و مسئولیت های انسانی ماست. بی شک اگر برنامه های آغاز شده در دولت اصلاحات استمرار می یافت و با مدیریت صحیح دولت بعدی همراه می شد، امروز تهران نیز مانند شهرهای توکیو، مکزیکوسیتی و لندن که طی دهسال توانستند مشکلات آلودگی هوا را مرتفع سازند، شهری سالم به لحاظ هوا بود.
اراده جدی اکنون برای تغییر این شرایط در دولت و همزمان در مجلس شورای اسلامی شکل گرفته است و مصمم هستیم با همکاری همه دست اندرکاران برنامه ای جامع و علمی محقق شود. به زودی شورایعالی حفاظت محیط زیست برنامه وزارتخانه های مسئول را تصویب خواهد کرد که به صورت شفاف و هدف گذاری شده به اطلاع مردم خواهد رسید. انتظار می رود دستگاههای مسئول دیگر نیز مانند شهرداری ها همکاری لازم را جهت تحقق این برنامه داشته باشند.
ما هم قادر به دست یابی به هوای پاک که حق مسلم همه آحاد جامعه است، هستیم و این امر البته تکالیفی را برای همه دست اندرکاران و مردم ایجاد می کند. مشارکت مردم و اصلاح رفتار یکایک ما در اینکه از حمل و نقل عمومی استفاده شود، خودروهای تک سرنشین کاهش یابند و معاینه فنی، رفع نواقص و تنظیم موتور به طور مرتب صورت پذیرد، بسیار موثر است و نقش مهمی در کاهش آلودگی ها دارد.
البته معضلات محیط زیست ایران اکنون بسیار گسترده و متعدد شده است. خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها، آلودگی رودخانه ها و آب ها، پسماندها و زباله ها و محل دفن آنها، تششعات و امواج، ریزگردها، تخریب جنگل ها و مراتع، نابودی حیات وحش و فرسایش خاک و سواحل دریاها نشان دهنده بی توجهی ما و گذشتگان به نعمات و الطاف الهی است. امروز باید از خداوند متعال کمک بخواهیم و همت کنیم تا با سرلوحه قرار دادن مسایل مربوط به حفظ محیط زیست، علاوه بر پاکسازی زمین از آلودگی های بی شماری که آگاهانه یا ناخودآگاه به طبیعت وارد ساختیم، به احیای مجدد محیط زیست بپردازیم. در این مسیر از همه نمازگزاران، ائمه  جمعه و جماعات، علما و روحانیون در اقصی نقاط کشور درخواست می کنم مقوله محیط زیست را جزو مسایل امر به معروف و نهی از منکر و دفاع از دماء و انفس مسلمین بدانند.
براساس اصل 50 قانون اساسی حفاظت از محیط زیست وظیفه و تکلیفی عمومی و همگانی محسوب می شود. امر به معروف و نهی از منکر مسئولین در حیطه حفاظت از محیط زیست، علاوه بر اینکه می تواند توسعه دهنده اخلاق زیستی و همزیستی انسان و طبیعت شود، ما را به ایجاد شهرهای ایمانی و اسلامی رهنمون می کند. باشد تا به جای آنکه مایه شرمندگی ائمه خویش باشیم، زینت آنان گردیم: شیعتنا کونوا زینا لنا و لاتکونوا شینا علینا.

Tuesday, January 14, 2014

مخاطب در دسترس است آقای ابطحی


آقای ابطحی، مخاطب در دسترس است، صدایتان می آید. مسئولین در این دوره قبل از انتصاب، شنوایی سنجی کامل شده اند، بنابراین صدای مردم به گوش آنها می رسد. این آلودگی هوا که همه ما آن را تنفس می کنیم از سال های قبل برنامه ای مدون داشت و در حال اجرای برنامه کاهش آلودگی هوا بودیم که متاسفانه متوقف شد و بنزین بی کیفیت، خودروهای غیر استاندارد و عدم نظارت و برنامه ریزی کار را به جایی رساند که به قول شما همه در معرض آسیب های جدی قرار گرفته ایم. 

دولت جدید از همان روزهای اول با نگاهی برنامه ای و عزمی راسخ برای تغییر به این شرایط پرداخت. سازو کارهای مدیریتی ملی و استانی که تعطیل شده بود دوباره فعال شده و به زودی هم شورایعالی محیط زیست برنامه های ملی آلودگی هوا را برای عموم مردم منتشر خواهد کرد. 
البته آقای ابطحی، قرار است با مردم رو راست باشیم. مشکل آلودگی هوا و سایر مسایل محیط زیست یک شبه به وجود نیامده که یک شبه حل شود. ولی این قول را به شما و هموطنان می دهم که از همه ظرفیت های فردی و ملی برای حل معضل آلودگی هوا با امید به لطف خداوند استفاده کنم.

دو روز پیش آقای محمدعلی ابطحی طی یادداشتی به شرح زیر نسبت به آلودگی هوا گله کرده بود و متن بالا پاسخی به گله دردمندانه ایشان است.

سرکار محترمه معززه مکرمه خانم ابتکار. 
از ریاست دوباره تون خیلی خوشحالیم. اما این دلیل نمی‌شه که دوشواری این هوای مسموم، دوشواری نباشد. شما رو به هرکی دوست دارید، یک کاری بکنید. داریم ریق رحمت سر می‌کشیم.. اقلا یه کم توضیح بدین. همه حرفایی که به نمایندگان مجلس محرمانه گفتین را نمی‌خواهیم ولی این جوری که بعد از ریاست گم شدین و از دسترس رسانه‌ها در این هوا خارجین، هم خوب نیست به مولا. یه کاری بکنید، یک حرفی بزنید…الو.. الو…

گفتنی است عدم پاسخگویی دولت حسن روحانی باعث بوجود آمدت اعتراض‌هایی در درون طیف حامیان وی شده است چنانکه چندی پیش هاشمی رفسنجانی مجبور شد در دفاع از روحانی وارد میدان شود و بگوید رئیس جمهور از وعده‌هایش عدول نکرده و من از او راضی هستم!


Saturday, January 11, 2014

ضرورت بازنگری اساسی در سیاست های شکار

شکار همواره از نگرانی ها و دغدغه های مدافعین محیط زیست است و سئوالات در این مورد پایانی ندارد. به همین خاطر آخرین مصاحبه ام را در این زمینه اینجا منتشر می کنم. این مصاحبه در حاشیه بهره برداری از سیستم تصویربرداری تالاب بین المللی آلاگل که بعد از این به صورت آنلاین این منطقه را تحت نظارت خواهد داشت، انجام گرفت.


به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، دکتر معصومه ابتکار درحاشیه بهره برداری از سیستم تصویربرداری از تالاب بین المللی آلاگل گنبدکاووس درجمع خبرنگاران، گفت: مقوله شکار حیوانات و پرندگان حیات وحش با مقوله حفاظت از حیات وحش همخوانی ندارد و باید دراین خصوص بازنگری اساسی صورت گیرد.
وی افزود: مجوزهایی که برای شکار پرندگان و حیوانات حیات وحش صادر می شود رویه ای بوده که از گذشته وجود داشته است و سازمان حفاظت محیط زیست در نظر دارد از سال آینده دراین سیاست ها بازنگری اساسی نماید.
 ابتکار همچنین با تاکید برضرورت استفاده بهینه از ظرفیت های گردشگری منابع محیط زیست توسط مردم اضافه کرد: در سایه استفاده از این ظرفیت ها، حیات وحش نیز حفاظت خواهد شد.
وی با اشاره به شکار غیرمجاز حیوانات و پرندگان توسط شکارچیان، تصریح کرد: با وجود اسلحه غیرمجاز در بین مردم، سازمان محیط زیست به تنهایی قادر به حفاظت از حیات وحش نیست.
معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: مردم و شکارچیان دارای مجوز باید محیط زیست را در مقابله با شکارچیان غیرمجاز یاری نمایند.

 معاون رییس جمهور، راه اندازی سیستم های تصویر برداری از تالاب ها را نیز شیوه ای نوین در کنترل و حفاظت از تالاب ها دانست و گفت: با راه اندازی این سیستم ها تالاب ها، رصد پرندگان و شکار آنان به صورت آنلاین در مرکز استان و حتی تهران کنترل خواهد شد.