داستان دو پارک؛ قزی و پردیسان

ساخت يك مجتمع تجاري در پارك قزي استانبول که ابتدا با اعتراض آرام طرفداران محیط زیست مواجه شده بود، اکنون با اعتراضات گسترده، صدها زخمی، هزاران بازداشتی و مرگ سه نفر روبروست. این وضعیت را طرفداران محیط زیست متحصن در پارک متصور نبوده و تنها متقاضی عدم تخریب پارک و ریشه کنی درختان بودند و ساختمان سازی در آن محل را ضد دمكراسي می خواندند.

بسیاری در ایران به ویژه فعالان محيط زيست با شنیدن این خبر به ياد ماجرای پارك پرديسان تهران و مجوز دولت براي فروش اين اكو پارك ارزشمند افتادند که شايد اگر مداخله شوراي شهر و شكايت اعضاي آن به ديوان عدالت اداري نبود، اکنون شاهد عمليات ساختمان سازی در بخشي از آن بودیم.

پارك پرديسان با حدود 270 هكتار مساحت در غرب تهران از ارزشمندترين پارك هاي منطقه محسوب مي شود. اين پارك كه داراي حداقل دو طرح جامع مربوط به سال هاي قبل و بعد از انقلاب است بايد به صورت يك مركز مطالعاتي، آموزشي و تفريحي محيط زيست تكميل و در دسترس اقشار مختلف مردم قرار گیرد. طي دولت هاي هفتم و هشتم علاوه بر گسترش فضاي سبز و گونه هاي متنوع گياهي براساس طرح جامع، سالن همایش، موزه تنوع زيستي و موزه تاريخ طبيعي ايران كه از جمله بزرگترین موزه های خاورميانه در اين زمينه محسوب مي شود، راه اندازی شد. همچنین موزه آب و مركز تحقيقات محيط زيست در آن دوره تكميل شد و انتظار مي رفت دولت بعدي پیگیر طرح جامع و ایجاد و توسعه بيوم ها و زيست گاه گونه هاي متنوع در آن پارک باشد.

اما در اوايل سال 90 با كمال تعجب تعدادي از خبرنگاران از مصوبه ای دولتی برای فروش پارک پردیسان خبر دادند. بر همین اساس چندين نوبت موضوع را در جلسات غيرعلني شورای شهر مطرح کردم که با انکار و جانبداری سیاسی برخی روبرو شد. بنابراین پس از اینکه خبرنگاران کپی مصوبه دولت درباره فروش پارک پردیسان را در اختیارم قرار دادند آن را در جلسه علني مطرح کرده و به رویت سایر اعضا رساندم. اعضاي شورا نیز طرحي آماده كرده و طي آن از دولت خواستند مصوبه را لغو نماید. البته این روند در مراحلی مورد مخالفت یا مماشات نمایندگان طرفدار دولت قرار گرفت و باعث تعويق کار شد. آنها خواستار حضور نماينده دولت در جلسه مربوطه شورا بودند تا درباره موضوع توضيح دهد. نماينده سازمان حفاظت محیط زیست نیز ضمن انكار قصد فروش پارك پرديسان مدعی عدم تصويب نهايي این طرح بود. از طرف دیگر سازمان های غیردولتی و رسانه های مستقل نیز قویا نسبت به فروش پارک اعتراض داشتند. در نهايت شورای اسلامی شهر تهران با مصوبه ای خواستار لغو فروش پارک پردیسان شد، اما از آنجا که خبرها حاكي از فعاليت عمراني و حضور مشتری در داخل پارك بود، همزمان شکایتی علیه دولت جهت رد مصوبه شورای شهر به دیوان عدالت اداری توسط تعدادی از اعضای شورا ارایه شد و دیوان نیز بر توقف اجرای مصوبه فروش پارک رای داد. خوشبختانه تصویب نامه شورا و رای دیوان عدالت خیال فعالان و دوستداران محیط زیست را راحت کرد، اگر چه هنوز برخی گزارش های تصویری خبرنگاران حاکی از احداث دیواری در میان پارک و سبب نگرانی است.

به هر حال، آنچه در استانبول اتفاق افتاد واکنش طبیعی مردم به رویکردی خطرناک است که تجارت و اقتصاد را در مقابل محیط زیست و طبیعت شهری قرار می دهد. اما مورد مشابه آن در تهران با مقاومت شورای شهر و اقدام به موقع دستگاه قضایی که سبب عقب نشینی دولت از موضع فروش پارک شد، نتیجه ای مثبت داشت و مسئله پارک پردیسان بدون هر گونه تشنج آفرینی فعلا ختم به خیر شده است.

این یادداشت در روزنامه بهار 19 خرداد منتشر شده است.