Monday, February 27, 2012

«پیوندها در «جدایی نادر از سیمین


فیلم جدایی نادر از سیمین به دلیل دستیابی به بهترین جوایز جهانی سینما به ویژه جایزه اسکار بی تردید نقطه عطفی در مسیر هنر و فرهنگ ایرانی است، اما این تنها مزیت آن نیست. جدایی نادر از سیمین مزیت های دیگری هم دارد؛ آن هم در عصر شعارهای بی عمل. سال هاست که از تقدس خانواده و ضرورت تلاش برای تحکیم آن می گوییم. اما همواره شاهد افزایش روند طلاق بوده ایم. کارهای زیادی انجام شده؛ از وام های ازدواج تا عروسی های دست جمعی و ایجاد محدودیت های قانونی بر سر راه طلاق های آسان. اما آیا هرگز توانستیم به زیبایی آنچه در فیلم جدایی نادر از سیمین دیدیم به اهمیت خانواده و روابط انسانی بپردازیم؟ در کدام پیام اینچنین غیرمستقیم و بلکه از مسیر ضد آن، دل مخاطب برای از هم پاشیده شدن خانواده  به درد آمده است؟  
 آنچه از عشق و محبت میان یک پدر و یک پسر و در سخنان بی کلام آنها می گذرد، آنچه از کشش یک زوج به یکدیگر در تلاطم سختی ها و اختلافات احساس می شود، آنچه در رابطه مسئولانه و پر محبت یک پدر با دخترش دیده می شود و احساس ناخوشایندی که در از بین رفتن یک جنین وجود دارد، بهترین شاخص های احساسات انسانی و معنویست. به خصوص که اینها همه در دایره تقبیح یک «دروغ» به تصویر کشیده می شود. تصویری که ثابت می کند «دروغ» بزرگ ترین آفت خانواده و اجتماع و سبب تباهی همه دستاوردهای زندگیست.  
ای کاش دست اندرکاران فرهنگی جامعه ما به جای تجزیه و تحلیل های موافق با نظرات و مقتضیات روز خود، به راز موفقیت این فیلم بیاندیشند: جدایی نادر از سیمین فیلمی در «تحسین روابط و احساسات پاک خانوادگی و انسانی» و در «تقبیح دروغ و مصلحت اندیشی» است. همین فرمول که خالصانه و البته با بهره مندی از فنون هنری و سینمایی به کار گرفته شده، آن را به حق تا کسب جایزه اسکار بالا برد. چرا که این فرمول فرهنگی و متناسب با فطرت انسانی و زبان مشترک همه جوامع است.
اصغر فرهادی بی شک استاد تعلیق است. تعلیق در آثار دیگرش مثل «چهارشنبه سوری» و «درباره الی» هم استادانه به کار گرفته شده است. اما در جدایی نادر از سیمین به اوج رسیده و مخاطب را در طوفانی از راستی و ناراستی، دارایی و نداری، با وجدانی و بی مسئولیتی، واقعیت و دروغ، عشق و نفرت، ترحم و سنگدلی آنقدر معلق نگه می دارد که همه وجودش در عطش رسیدن به «حقیقت» بیتاب شود. آنگاه در می یابد که اگر پای یک «دروغ» در میان نبود، انسان ها در ورطه های هولناک بدی، سختی و رنج در نمی غلتیدند.
فرهادی همچنین تمرکز به جا و زیبایی بر عواطف و روابط انسانی دارد. او از این روابط و نیز هنر تعلیق چنان بهره می برد که برای صعود آثارش نیازمند بکارگیری دو عنصر رایج «خشونت» و «سکس» بمنظور نشاندن مخاطب بر صندلی های سینما نیست.علاوه بر اینها، فیلم جدایی نادر از سیمین ویژگی مهم دیگری نیز دارد؛ این فیلم در میان همه اختلاف ها، تقابل ها و تفاوت دیدگاهها در درون جامعه ما و نیز میان ما و سایر جوامع، عنصر وحدت آفرین، نقطه مشترک و سبب پیوند ایران با جامعه جهانی شده است. جدایی نادر از سیمین، جشنواره فجر را با جوایزی که از آن خود کرد به جشنواره های منطقه ای و بین المللی پیوند زد و تا اسکار به پیش رفت. پیوندی که در سخنان اصغر فرهادی هنگام دریافت تندیس اسکار به خوبی بیان شد و نشان داد برای معرفی توان و قدرت یک ملت راههای بسیاری وجود دارد.
این افتخار و موفقیت را به آقای اصغر فرهادی و همکارانش در این فیلم، به جامعه سینمایی کشور و همه ایرانیان سرفراز تبریک می گویم.

No comments:

Post a Comment