Sunday, May 16, 2010

تدبیر و تقدیر


٢٦ اردیبهشت ۱۳۸٩
اعمال و رفتار ما اگر با قوانین جاری در طبیعت سازگار نباشد باعث تخریب و سپس عکس العمل و سرکشی طبیعت علیه ما خواهد شد. مانند آنچه که این روزها از روند تولید گازهای گلخانه ای و پدیده گرم شدن کره زمین و عوارض آن می شنویم. این قانون در سایر موارد نیز صادق است. چنانچه رفتار ما اگر با قوانین فطری، روانی و روحی انسان سازگار نباشد به آسیب و ناسازگاری رفتاری منجر خواهد شد. مثل بی توجهی به نیازهای معنوی و روحی که به اختلال روانی و افسردگی منتهی می شود.
همین طور اگر رفتار جمعی  با قوانین فطری و اخلاق اجتماعی سازگار نباشد به ناهنجاری خواهد انجامید. اگر حقوق دیگران را پایمال کردیم یا کرامت انسانی فرد یا جمعی را نادیده گرفتیم و یا ‌به امانت فرد یا گروهی خیانت کردیم، باید به زودی منتظر عوارض آن که سوء رفتارها و ناهنجاری های اجتماعی با آثار گسترده است، باشیم.
در فرهنگ دینی به رفتارهایی «گناه» گفته می شود که برخلاف قوانین و فطرت طبیعی انسان و جهان است. خداوند قوانینی را وضع کرده و به انسان نیز اختیار، حق انتخاب و آزادی عمل داده تا اگر همگام با فطرت و قوانین عمل کرد، در مسیر پیشرفت و رشد مادی و معنوی قرار گیرد.  
آنچه امروز در فرهنگ جهانی از آن به عنوان «توسعه پایدار» نام می برند در واقع می تواند همگامی با قوانین پایه باشد که اگر با فهم و معرفت صورت گیرد، خود نوعی عبادت به شمار می آید. به این معنی که همگامی با طبیعت و با جهان هستی حرکت بسوی همه خوبی ها و زیبایی هاست.
خداوند بر خود واجب کرده رحمتش را در معنای عام و خاص بر همه بندگان فرو آورد. در آیه 12 سوره انعام می فرماید: «کتب علی نفسه الرحمة/خداوند بر خود رحمت را واجب کرده است». در واقع خداوند ضمانت کرده که اگر انسان هماهنگ با قوانین خلقت حرکت کند، آنچه خارج از اختیار یا به عنوان «تقدیر» و اتفاقات غیرمترقبه برایش رخ می دهد، در نهایت به نفعش خواهد بود.
 
این نکات را در کلام دوستان خدا نیز می بینیم. مانند اینکه حضرت زهرا(س) می فرمایند: کسی که عبادت خود را خالصانه (برای خدا) بالا فرستد، خداوند هم بهترین مصلحت و تقدیر را برایش پایین می فرستد.
جملات زیادی از فاطمه زهرا حاوی مفاهیمی بلند در حوزه اندیشه و معنویت وجود دارد؛ مانند همین جمله که خلاصه ای موجز است از همه مطالبی که در بالا گفتیم و ایشان آن را در یک جمله با فصاحت و صراحت بیان کرده است.
ای کاش این روزها که مجالس متعددی برای آن بانو برگزار می شود به جای مطالبی که سندیت آنها ثابت نشده و بعضا حتی وهن به دختر گرامی رسول اکرم (ص) است، مطالبی انسان ساز از ایشان بیان شود و به تبیین دیدگاهها و منش زندگی آن بزرگوار بپردازند. به خصوص مطالبی که به کار امروز جامعه ما بیاید؛ جامعه ای که مانند آن روزگار گرفتار گناهانی چون دروغ و ریا است. لقب صدیقه که درباره حضرت زهرا و به معنای بسیار راستگو آمده است می تواند دستاویز محکمی برای رهایی از این خطاها باشد.
در هر حال باید بدانیم که انسان اگر در کار خویش و عالم خلقت درست تدبیر کند در مسیر پیشرفت قرار خواهد گرفت و در این صورت حتی تقدیر ناخواسته، سدی در مقابلش نخواهد ساخت.

No comments:

Post a Comment